नैसर्गिक आपत्तीमुळे शेती पिकांचे नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांना महाराष्ट्र शासनामार्फत आर्थिक मदत दिली जाते. अनेकदा, मदत जाहीर होईपर्यंत काही शेतकऱ्यांचे दुर्दैवाने निधन होते. अशा परिस्थितीत, मृत शेतकऱ्याच्या नावावर आलेली अतिवृष्टी अनुदानाची रक्कम वारसांना मिळवून देण्यासाठी महाऑनलाइन (MahaOnline) पोर्टलवर वारसांची ई-केवायसी करणे आवश्यक असते. ही प्रक्रिया आणि तक्रार निवारण यंत्रणा समजून घेऊया.
मृत शेतकऱ्याच्या वारसाची ई-केवायसी करण्याची प्रक्रिया
ई-केवायसी करण्यासाठी महाऑनलाइन (MahaOnline) लॉगिन असणे आवश्यक आहे.
पायरी १: महाऑनलाइन पोर्टलवर लॉगिन करा
सर्वात आधी, आपल्या महाऑनलाइन पोर्टलवर यशस्वीरित्या लॉगिन करा.
पायरी २: ‘नैसर्गिक आपत्ती शेती पिके नुकसान मदत’ विभाग निवडा
लॉगिन झाल्यावर, डाव्या बाजूच्या मेनूमध्ये खाली स्क्रोल करा. येथे तुम्हाला “आधार प्रमाणीकरण” (Aadhaar Pramanikaran) अंतर्गत असलेला “नैसर्गिक आपत्ती शेती पिके नुकसान मदत” हा महत्त्वाचा पर्याय निवडावा लागेल.
पायरी ३: मृत शेतकऱ्याची माहिती शोधा
Account Number Change नवीन पृष्ठावर, “विशिष्ट क्रमांक” (VK Number) या रकान्यात मृत शेतकऱ्याचा विशिष्ट क्रमांक काळजीपूर्वक टाका. क्रमांक भरल्यानंतर “शोधा” (Search) बटणावर क्लिक करून शेतकऱ्याची माहिती पडताळा.
पायरी ४: शेतकऱ्याची माहिती तपासा
Account Number Change शोध घेतल्यानंतर, संबंधित शेतकऱ्याचे नाव, आधार क्रमांक, गट क्रमांक, बाधित क्षेत्राचे हेक्टर, वितरणाची रक्कम, बँक खाते क्रमांक, IFSC कोड आणि मोबाईल नंबर यासह सर्व सविस्तर माहिती स्क्रीनवर दिसेल.
पायरी ५: ‘तक्रार निवड’ (Grievance Selection) विभागातून योग्य पर्याय निवडा
दिलेली माहिती तपासल्यानंतर, खालील ‘तक्रार निवड’ या विभागात जा. मृत शेतकऱ्याच्या वारसाची ई-केवायसी करण्यासाठी, तुम्हाला खालील पर्याय निवडायचा आहे:
- “प्रमाणीकरण करण्यात अक्षम, सर्वांशी सहमत” (Unable to Authenticate, Agree with all): मृत शेतकऱ्याच्या नावावरील सर्व माहिती बरोबर आहे, परंतु आता शेतकरी हयात नसल्यामुळे त्यांची ई-केवायसी करणे शक्य नाही, म्हणून वारसाची ई-केवायसी करण्यासाठी हा पर्याय निवडा.
टीप: जर तुम्हाला इतर कोणतीही माहिती (नाव, आधार, बँक तपशील किंवा गट क्रमांक) चुकीची वाटत असेल, तर त्यानुसार योग्य तक्रारीचा पर्याय निवडा.
पायरी ६: वारसाची बायोमेट्रिक ई-केवायसी करा
Account Number Change “प्रमाणीकरण करण्यात अक्षम, सर्वांशी सहमत” हा पर्याय निवडल्यानंतर पुढील कार्यवाही करा:
- “ई-केवायसी शक्य नाही” (E-KYC not possible) बटणावर क्लिक करा. (कारण मूळ शेतकरी मृत आहेत.)
- मृत शेतकऱ्याच्या वारसदाराचा आधार क्रमांक दिलेल्या रकान्यात टाका.
- प्रमाणीकरण प्रकार (Authentication Type) मध्ये “बायोमेट्रिक” (Biometric) हा पर्याय निवडा.
- नियम आणि अटी (Terms and Conditions) स्वीकारण्यासाठी चेकबॉक्सवर क्लिक करा.
- आपले बायोमेट्रिक डिव्हाइस (Device) निवडा (उदा. Mantra MFS100).
- “Validate the UID” (यूआयडी सत्यापित करा) बटणावर क्लिक करा.
- सिस्टमच्या सूचनेनुसार, वारसदाराला त्यांचे फिंगरप्रिंट (अंगठा किंवा बोट) स्कॅनरवर ठेवून बायोमेट्रिक स्कॅन पूर्ण करायचे आहे.
बायोमेट्रिक यशस्वी झाल्यास, ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण होईल.
ई-केवायसी अयशस्वी झाल्यास (आधार पडताळणी अयशस्वी) तक्रार कशी नोंदवावी?
जर फिंगरप्रिंट स्कॅन केल्यानंतर “आधार पडताळणी अयशस्वी” (Aadhaar Verification Failed) असा संदेश आला, तर याचा अर्थ बायोमेट्रिकद्वारे ई-केवायसी पूर्ण होऊ शकली नाही. अशावेळी, घाबरून जाण्याची गरज नाही, कारण:
- स्वयंचलित तक्रार: सिस्टमद्वारे तहसीलदारांकडे (Tehsildar) तुमची तक्रार आपोआप नोंदवली जाईल.
- तक्रार पावती: तुम्हाला एक तक्रार नोंद पावती (Complaint Registration Receipt) मिळेल. या पावतीवर स्पष्टपणे नमूद केलेले असेल की, “आपली आधार प्रमाणीकरण होत नसल्याची तक्रार तहसीलदारांकडे वर्ग करण्यात आली आहे.”
- तहसीलदार कार्यालयात पडताळणी: वारसदाराला मिळालेली रक्कम मिळवण्यासाठी, त्यांना पुढील कागदपत्रे घेऊन संबंधित तहसील कार्यालयात समक्ष उपस्थित राहावे लागेल:
- आधार कार्ड
- बँकेच्या बचत खात्याचे पासबुक
- इतर आवश्यक ओळखपत्र
तहसील कार्यालयात अधिकाऱ्यांकडून समक्ष पडताळणी झाल्यानंतर, मृत शेतकऱ्याच्या वारसदारांना पीक नुकसानीची मदत मिळवण्याची प्रक्रिया पूर्ण होईल.
